Co Nadaje Się Na Kompost? (Obszerna Lista Produktów!)

Kompost jest bardzo cennym materiałem w każdym domu i ogrodzie. Możemy go używać zarówno w przydomowym ogrodzie jak i w mieszkaniach, do wszystkiego co posadzimy do doniczek. Tak czy siak będziemy produkować różnego rodzaju resztki jedzeniowe oraz śmieci więc równie dobrze możemy je przeznaczyć do stworzenia kompostu.

Co To Jest Kompost?

Kompost to częściowo rozłożona materia organiczna. Jest ciemny, łatwy do rozdrobnienia i ma ziemisty aromat. Niezbędną do kompostowania substancją organiczną może być zarówno zwykła gałązka, jak i skórka od banana.

Kiedy zmieszasz kilka takich rzeczy razem, rozkładają się one w naturalny sposób na bogaty w składniki odżywcze nawóz. Kompost to nic innego jak organiczny nawóz o szerokim zastosowaniu w ogrodzie oraz mieszkaniu.

Co Nadaje Się Na Kompost?

Kompostować można wiele rzeczy. Rozróżniamy dwa główne rodzaje materiałów do kompostowania. Są to materiały zielone i brązowe.

Brązowe materiały na kompost to takie, które zawierają w swoim składzie węgiel. Są to na przykład liście, igły sosnowe, siano lub słoma,rozdrobnione patyki i gałązki, gazety lub karton oraz trociny. Są to zazwyczaj rzeczy „suche.”

Natomiast zielone materiały do kompostowania zawierają azot i są to między innymi resztki warzyw i odpadów kuchennych (ale nie mięsa czy nabiału), nieprzetworzona trawa, fusy po kawie, obornik lub inne nawozy organiczne. Zielone materiały zawierają w sobie także wodę.

Do kompostu potrzeba również tlenu oraz wody.

Bez tych czterech składników, nie powstanie prawidłowy kompost, który zawrze w sobie mnóstwo składników odżywczych, niezbędnych w każdym ogrodzie czy domostwie.

Co Rozkłada Kompost?

Kompost powstaje w wyniku naturalnych procesów biologicznych, w których żyjące w glebie organizmy rozkładają materię roślinną. Gdy proces rozkładu jest zakończony, kompost zamienia się w ciemnobrązowy, sypki materiał zwany humusem.

Procesy jakie zachodzą w pryzmie kompostowej są podobne do tych, które rozkładają materię organiczną w glebie. Jednakże w pryzmie kompostowej rozkład następuje znacznie szybciej, ponieważ można stworzyć idealne środowisko dla mikrobów, aby mogły wykonywać swoją pracę.

Jak Długo Czeka Się Na Kompost?

Na kompost trzeba czekać od dwóch tygodni do dwóch lat, w zależności od metody kompostowania, użytych materiałów, wielkości pryzmy, i częstotliwości jej obracania. Kompost jest gotowy, gdy całkiem ostygnie, nabierze intensywnie brązowego koloru i rozłoży się na małe cząsteczki przypominające ziemię.

Szybszy rozkład następuje, gdy kawałki są mniejsze, a bakterie są wspierane przez odpowiednie napowietrzanie i temperaturę. Chodzi o to, aby odpady miały mniejszą objętość, do której bakterie i mikroorganizmy mogą się przyczepić i rozpocząć rozkład. Idealną praktyką jest rozdrabnianie jak największej ilości odpadów ogrodowych, a resztki kuchenne siekać na kawałki nie większe niż ~2,5 cm średnicy.

->  Czy w kompostowniku mogą być mrówki? (+8 metod na Zwalczenie Mrówek!)

Co Można Wrzucić Na Kompost?

Na kompost można wrzucać sporo rzeczy. Jak już wspomniałem, mamy do czynienia z materiałami brązowymi oraz zielonymi. Główna zasada brzmi – im bardziej coś posiekamy przed wrzuceniem do kompostownika, tym łatwiej i szybciej będzie mogło ulec rozkładowi.

A zatem przejdźmy do rzeczy…!

Zielone materiały do kompostowania:

  • Ścięta trawa – To bogate źródło azotu. Idealnie, gdyby była już lekko podsuszona. Łącz je z brązowymi materiałami, takimi jak suszone liście czy gałązki. Nada to nieco struktury oraz polepszy dopływ powietrza.
  • Zielone rośliny – zwiększają objętość oraz są doskonałym źródłem azotu.
  • Kwiaty – gdy świeże – są źródłem azotu.
  • Owoce i warzywa – Są one znakomitym źródłem azotu i wilgoci. Dobrze jest je wymieszać z materiałami papierowymi. Jednakże nie wolno kompostować warzyw gotowanych w wywarach mięsnych.
  • Owoce południowe – np. owoce cytrusowe, banany – Ogólnie rzecz biorąc wszelkie owoce należy dokładnie umyć przed zjedzeniem. Dlatego najlepiej jest je kompostować tylko wtedy, gdy wiemy, że pochodzą z ekologicznych upraw. Bardzo często skórki tych owoców są pełne pestycydów.
  • Chleby, makarony – Wszelkie produkty zbożowe się nadadzą. Wrzuć je na środek pryzmy i przykryj innymi materiałami, ponieważ te produkty mogą zwabić szkodniki. Możesz również przeczytać mój artykuł „Czy można kompostować chleb i pieczywo?”
  • Spleśniałe jedzenie – Tak naprawdę na kompost nada się każde spleśniałe jedzenie. Jedynym wyjątkiem są mięsa oraz nabiał.
  • Ryż – Podobnie jak z produktami zbożowymi.
  • Fusy z herbaty i torebki – Obydwa się świetnie nadadzą. Jeśli na torebkach znajdziesz metalowe zszywki możesz je także wrzucić. Są zbyt małe by się nimi przejmować.
  • Kawa – można śmiało kompostować fusy po kawie jak i papierowe filtry. Jest świetnym źródłem azotu, a dzięki intensywnemu zapachowi może odstraszać niechciane zwierzęta lub owady.
  • Skorupki jaj – Składają się w niemal całości z wapnia, które może być korzystną odżywką dla roślin. Rozdrobnij je przed kompostowaniem.
  • Zioła i przyprawy – szczególnie te stare, które już dawno straciły aromat i smak.
  • Łupiny po orzeszkach – W porównaniu do innych odmian, łupiny orzeszków ziemnych rozkładają się najszybciej. Inne łupiny także się nadadzą. Zawierają także azot.
  • Obornik od zwierząt roślinożernych – Mogą to być kupki chomików, królików, świnek morskich, itp. Są doskonałym źródłem azotu.
  • Obornik kurzy – jak wyżej. Doskonałe źródło azotu oraz dobry „aktywator”.
  • Zielone liście żywokostu – świetny „aktywator” kompostowy
  • Wodorosty – Mimo, że nie posiadają wiele azotu w sobie, zawierają potas oraz mnóstwo innych minerałów.
  • Chmiel / młóto – pozostałe w nim cukry są świetnym pożywieniem dla mikrobów. Rozłóż je równomiernie i wymieszaj z innymi brązowymi materiałami, by uniknąć warunków beztlenowych.
  • Chwasty nasienne– jedynie przy kompostowaniu na gorąco. Zakop je w środku pryzmy żeby wysoka temperatura zniszczyła nasiona (powinna mieć powyżej 60°C). Dobrze jest przy okazji dodać trochę dodatkowego materiału zawierającego związki azotu. Nie wrzucaj chwastów korzennych bo będą dalej rosnąć w kompoście.
  • Włosy – Zarówno ludzkie jak i zwierzęce mogą być kompostowane.
  • Pióra – Pióra zawierają sporo azotu – można wrzucać.
  • Martwe kwiaty doniczkowe – dodadzą azotu oraz składników odżywczych. Upewnij się tylko, że nie były chore, ponieważ choroba mogłaby przejść do kompostownika.

Brązowe materiały do kompostowania:

  • Liście drzew – są doskonałym źródłem węgla do kompostu. Powinno się je zbierać jesienią. Dla lepszego rezultatu, postaraj się je nieco rozdrobnić przed kompostowaniem.
    Liście drzew owocowych, klonu, lipy, wierzby, jesionu, orzecha laskowego czy olszy są najlepsze do kompostowania ponieważ łatwo ulegają rozkładowi.
    Natomiast liście orzechów włoskich, brzozy, topoli, buka, świerku i akacji są trudniejsze do rozkładu ponieważ uwalniają kwas garbnikowy, który może zakwaszać kompost. Jeśli planujesz kompostować liście z tych gatunków, rozważ dodanie wapna.
    Liście dębu oraz orzecha włoskiego również się wolniej rozkładają.
  • Gałązki i gałęzie – Są trudniejsze do rozłożenia, ale jednocześnie mogą dodać strukturę dla napowietrzenia pryzmy jeśli wrzuci się je w całości. Gdy się je rozdrobni – szybciej się rozłożą.
  • Igły sosnowe – Można dodawać sporadycznie, w małych ilościach. Mają one kwaśny odczyn, ale ich pH ma tendencję do neutralizowania się. Możesz przeczytać więcej o kompostowaniu igieł sosny oraz innych iglaków w tym artykule.
  • Kukurydza – Można kompostować każdą jej część. Zarówno całą roślinę, jak i kolby. Ogólnie jest trudnym materiałem do rozkładu, więc w miarę możliwości możesz je rozdrobnić przed wrzuceniem na kompost.
  • Popiół z drewna – Jeśli masz dostęp do popiołu ze spalonego drewna to możesz posypać nim kompostownik. Posyp go równomiernie nakładając cienką warstwę. Unikaj popiołu z palonego węgla lub innych. Jeżeli paliłeś pomalowane lub polakierowane drewno to nie nadaje się ono ani do kompostu ani nigdzie indziej w ogrodzie.
  • Słoma i siano – Stanowi dobre źródło węgla i nadaje kompostowi dodatkowej struktury. Najlepiej mieszać je z zielonymi materiałami – ułatwi to rozkład.
  • Ściółka ze słomy – Słomę ze ściółki, która pochodzi od zwierząt roślinożernych, można jak najbardziej stosować. Natomiast jeśli zwierzę jest karmione mięsem, może ono zawierać patogeny.
  • Trociny – Doskonałe źródło węgla oraz szybko się rozkłada. Unikaj wiórków ze sklejki – klej może być toksyczny dla mikrobów.
  • Popiół z drewna – Świetne źródło potasu (azotanu potasu). Powinno się go dodawać warstwami, ponieważ łatwo się wypłukuje.
  • Papier / karton / opakowania po jajkach – Można śmiało dodawać. Na ogół papier i tektura powinny być rozdrobnione przed kompostowaniem. Postaraj się wrzucać tylko zwykły papier czy karton – unikaj tych błyszczących i kolorowych. Unikałbym również wrzucania wszelakich gazetek sklepowych, błyszczących broszur i czasopism/magazynów ponieważ zawierają farbę drukarską przesiąkniętą szkodliwymi substancjami. Natomiast czarno-białe gazety powinny być ok – wystarczy je wcześniej nieco rozdrobnić.
  • Bawełna – Zawarty w niej węgiel może nadać odrobinkę struktury. Jeśli używasz golarki do ubrań lub masz specjalny filtr w pralce, który wyłapuje kłaczki możesz je śmiało wrzucić do swojego kompostownika. Bawełniane ciuchy się nadadzą ale radzę unikać materiałów syntetycznych.
  • Stara ziemia doniczkowa – dostarczy nieco składników odżywczych do kompostu nawet jeśli jest bardzo zużyta. Poprawi nieco strukturę kompostu oraz jest łatwo strawna przez mikroorganizmy.

Co Wrzucić Na Dno Kompostownika?

Najprościej rzecz ujmując, dnem kompostownika może być zwyczajnie goła ziemia – i jest to najlepszy wybór. Dżdżownice i inne pożyteczne żyjątka będą mogły wpełznąć i zacząć żywić się wszystkim tym, co znajdą w środku. Takie rozwiązanie z pewnością poprawi jakość kompostu oraz wzbogaci o wartościowe bakterie.

->  Jak Długo Trwa Kompostowanie? Czy Można Przyśpieszyć Proces Kompostowania?

Jednakże, aby usprawnić strukturę kompostownika, dobrze jest wyścielić dno cienką warstwą patyków czy gałęzi oraz zacząć od wrzucenia brązowych materiałów. Taki fundament znacznie poprawi przepływ powietrza wewnątrz kompostownika co pomyślnie wpłynie na jego rozkładanie się. A także wchłonie nadmiar wilgoci z pryzmy, dzięki czemu zapobiegnie powstaniu bagna.

Odradza się stawianie kompostownika na betonie lub innym stałym podłożem czy kontenerem ze stałym dnem. Grozi to nagromadzeniem się nadmiaru wilgoci w kompoście, co doprowadza do nadmiernego gnicia i ogólnym pogorszeniem się jakości przyszłego nawozu.

Inne artykuły: